İzmir Büyükşehir Belediyesi Bornova Evka-3 Sosyal Merkez ve Aktarma İstasyonu
Mimari Proje Yarışması
Proje konseptinde 8x8 metre akslarında oluşturulan gridal ağın 4 metre yükseklikle birlikte oluşan her bir modülü, yaşam modülü olarak değerlendirilmiştir. Proje bütününde 8x8 metrelik gridal sistem peyzaj alanlarında da devam ettirilmiştir. Kentsel ihtiyaçlar, bina ihtiyaçları ile birlikte ele alınmıştır. Proje alanı merkezli 2 km çaplı alanda bisiklet, yaya, taşıt ulaşımları ve nasıl olması gerektiği irdelenmiş, bu doğrultuda kavramsal kararlar alınmıştır. Proje alanında oluşturulacak kentsel boşluğun, motorlu taşıtlardan arındırılmış, yaya ve bisiklet kullanımına hizmet vermesi için düzenlemeler yapılmıştır.
Mimari ve peyzaj projesinin bütüncül tasarım içinde değerlendirilmesinde, yaşam modülü ve “tren-ray” konsepti belirleyici olmuştur. “Tren”, mimari tasarım unsuru olarak ele alınırken; “ray”, peyzaj tasarım unsuru olarak ele alınmıştır. Bu bağlamda kentsel ihtiyaçlardan olan oturma, bisiklet parkı, gezinti alanı ihtiyaçları, ray konseptinden yola çıkılarak sert zemin, oturma ve örtü elemanı olarak tasarlanmıştır. Tren konsepti içinde tasarlanan eğitim bloğu ise mimari tasarım unsuru olarak projeye renk katmıştır.
Kanal üstünden geçilerek batı bölümündeki konut bölgesi ile bağlantıyı sağlayacak köprü geçiş kotu ile entegre edilmiş (50.00 kotu), kentsel boşluğun kotu olarak devam ettirilmiştir. 42.00 kotunda yer altında tasarlanan ESHOT otobüs aktarma istasyonun otobüs giriş ve çıkışları 116/19 Sokaktan 8 metre genişliğinde giriş rampası ve 8 metre genişliğinde ayrı bir çıkış rampası tasarlanmıştır. Otobüs aktarma istasyonu, 8 metrelik yüksekliği ve batı yönünde 42.00 kotuna indirilen peyzaj düzenlemesi ile yarı açık olarak tasarlanmıştır. 16x8 metrelik doğu yönündeki açıklığına karşılık, yaya yaklaşımının sağlandığı 56x8 metrelik batı yönündeki açıklık sayesinde doğal havalandırma sağlanmıştır. Bu sayede metro istasyonundan otobüs aktarma istasyonuna geçen insanlar, peronlar bölgesinde ferah ve konforlu bir alanda seyahat etmenin keyfini hissedecektir. Aktarma istasyonu altında 2 adet bodrum katta kapalı otopark tasarlanmış, otopark giriş ve çıkışı ayrı bir 8 metrelik rampa ile yine 116/19 Sokaktan sağlanmıştır. Otoparklardan otobüs aktarma istasyonu içindeki yaya kullanım alanlarına merdiven ve asansörlerle bağlantı sağlanmıştır.
Metro ile otobüs aktarma istasyonu bağlantısı metro istasyonunun 8-9 aksından tünel ile sağlanacaktır. Tünel, 41.00 kotundaki metro istasyonunu, 42.00 kotundaki otobüs aktarma istasyonuna %8 eğimli bir rampa ile sağlayacaktır. Aktarma istasyonunun yolcu bölümü kültür merkezinin sergi salonu ile ilişkilendirilerek, kentsel koşturmanın içinde sergi ve kültürel aktivitelerin varlığını İzmirlilere hatırlatarak sergilere ulaşımını kolaylaştıracaktır. 42.00 kotundaki 150 m² lik esnek kullanımlı 3 adet salon ve sergi salonu birlikteliği, kültür merkezinin değişken kullanımlı mekanı olması sayesinde aktarma istasyonuna renk katacaktır.
Metro üstündeki alanla bağlantılı 48x48 metre genişliğindeki 50.00 kotundaki sosyal meydan kentsel bir buluşma alanı ve sosyal aktivitelerin yapıldığı bir meydan olacak şekilde tasarlanmıştır. Meydanda 2 adet 16x16 metre ve 1 adet 16x24 ebadında tek katlı ve kütle aralarında 8 er metre geçiş olan dükkan kütleleri, konut yoğunluğunun fazla olduğu kuzey yönünde yerleştirilmiştir. Sosyal aktivitenin diğer unsuru olan yeme içme birimleri ise sosyal meydanın batı tarafında 24x48 metre ebadındaki 2 katlı kütlenin zemin (50.00 kotu) katında tasarlanmıştır. Kütlenin 2. Katı ( 54.00 kotu) dans ve çocuk oyun okulu olarak konumlandırılmıştır.
Sosyo-kültürel katmanın unsuru olan tiyatro-konser salonunu içinde barındıran 48x48 metre ebadındaki Kültür bloğu, sosyal meydanın doğu yönünde yer almaktadır. Kültür Merkezi, 50.00 kotundaki sosyal meydandan doğrudan ulaşılan yüksek tavanlı bir fuaye ile 600 kişilik balkonlu bir tiyatro-konser salonunu barındırmaktadır. Fuayeden 8 metre genişliğinde bir merdiven ile 42.00 kotundaki sergi salonu ve 3 adet salonun fuayesi olan mekanla bağlantı sağlanmıştır. Bu merdiven aynı zamanda basamaklarında oturma düzenlemesi yapılarak, farklı kullanım olanaklarına kavuşturulmuştur. Kütle içinde oluşturulan düşey sirkülasyon çekirdeği, otopark katından 2. Kattaki atölye ve kulüp odalarının olduğu kata kadar devam ettirilmiştir. Çekirdekteki 3 adet asansörden 1 adedi yük asansörü niteliğinde tasarlanmıştır.
İhtiyaç programında istenen atölyeler ve kulüp odaları birlikte ele alınmış ve tren-ray konsepti içinde metro trenine gönderme yapılarak, 58.00 kotunda 16x120 ebadında tek katlı kütle içinde tasarlanmıştır. Atölye ve kulüp odalarını içinde barındıran bu kütlede derslik birimleri ihtiyaca göre birleştirilebilecek esneklikte planlanmıştır. Ayrıca kütlenin orta aksındaki koridor ve atölyelerin bir bölümünde tavan güneş kontrollü cam olarak düşünülmüş, böylece gün ışığından maksimum yararlanma sağlanmıştır. Kütlenin doğu ucundaki çekirdek kültür merkezi ve depolarla bağlantıyı sağlar iken batı ucundaki çekirdek sosyal meydan ile bağlantıyı sağlamaktadır.
50.00 kotundaki Sosyal meydan ile 47.00 kotundaki metro istasyonun olduğu alan, oluşturulan kentsel boşluğun bir devamı olarak ele alınmıştır. Bu bağlamda farklı kotlardaki bu meydanlar, rampalar ve merdivenlerle birbirine bağlanarak sosyal katmanda süreklilik sağlanmıştır. Bağlantı noktasında tasarlanan tribün ile metro üstündeki açık alana kent ihtiyaçlarına göre şekillenecek işlevler için zemin hazırlanmıştır. Bu bağlamda tribün alanı, gündüzleri gençlerin toplanıp müzik yapacakları açık çoklu kullanım imkanlı bir mekan olmasının yanında geceleri bölge halkı için portatif perde ile açık hava sineması olarak kullanılabilecektir. Amatör müzik gruplarının konser alanı olma niteliği ile üniversite gençliğinin halk ile buluşmasına imkan vereceği düşünülmüştür. 47.00 kotu sosyal meydanın bir bölümünde geçici satış stantları kurularak bölgeye canlılık katması sağlanacaktır.
Metro istasyonu üstündeki (47.00 kotu) alanın doğu tarafında bir bisiklet parkı ve batı ucunda ise BİSİM istasyonu tasarlanmıştır. Otobüs aktarma istasyonu altında 2 katlı 450 araç kapasiteli kapalı otopark planlanmıştır. Otoparkta engelli otopark yerlerinin dışında elektrikli otomobil kullanımını teşvik etmek için elektrikli otomobil şarj üniteleri düşünülmüştür.
Ulaşım Merkezi ve Sosyal Merkez Birlikteliği
Sosyal ve Kültür Merkezini Bağlayan Tren Konseptli Atölyeler Bloğu
Açık Sergi Salonu ve Çok Amaçlı Kullanım Sunan Fuaye Düzeni